نجات سرباز رایان اثر استیون اسپیلبرگ – نجات ارزش‌ها
برید جلو خدا با ماست
اگر خدا با ماست، پس کی با اوناست که دارن اینطوری ما رو تیکه و پاره می‌کنن؟
فکر می‌کنم همین دو دیالوگ برای فهمیدن این که این فیلم چقدر زیبا و دیدنی هست کافی باشد. صحنه ورود سربازان به نبرد نرماندی در این فیلم، بهترین صحنه جنگی کل تاریخ سینما لقب گرفته است و بله این فیلم، فیلمی نیست جز نجات سرباز رایان.
سه فرزند یک مادر در جنگ کشته می‌شوند و حالا تنها یک فرزندش برای او باقی‌مانده که از قضا او هم در جنگ حضور دارد و هر لحظه ممکن است این مادر تنها فرزند زنده‌اش را هم از دست بدهد. وقتی که ارتش متوجه این اتفاق می‌شود یک گروه را برای نجات دادن او مامور می‌کند، گروهی با اعضای مختلف که هر کدام ویژگی‌های اخلاقی مختص به خودشان را دارند. کاپیتان رنجر (با بازی عالی تام هنکس) فرمانده گروه تصمیم می‌گیرد هر طور که شده سرباز رایان را نجات داده و به خانه برگرداند. این خلاصه داستان فیلم نجات سرباز رایان بهترین فیلم جنگی تاریخ سینما بود. فیلمی به کارگردانی استیون اسپیلبرگ که برای این فیلم و فیلم فهرست شیندلر برنده جایزه اسکار شد. اسپیلبرگ همچنین با فیلم‌های فوق‌العاده دیگری مانند آرواره‌ها، پارک ژوراسیک، ایندیانا جونز، اگه می‌تونی منو بگیر، اسب جنگی، ای تی موجود فرا زمینی، ترمینال و پل جاسوس‌ها شناخته می‌شود. کارگردانی همه فن حریف که از هر ژانر فیلمی در کارنامه‌اش دارد. ژانرهایی مانند جنگی، وحشت، تخیلی، کودک و نوجوان، زندگی‌نامه، تاریخی، اکشن، معمایی و ….
نجات سرباز رایان پر از سکانس‌های ماندگار است. از سکانس ورود سربازان به نرماندی گرفته که شروعی عالی و پر هیجان برای فیلم است و مخاطب را به طور وحشتناکی میخکوب می‌کند تا یکی از آخرین سکانس‌ها که شلیک کردن کاپیتان رنجر تنها با یک کلت به تانک دشمن را نشان می‌دهد. نجات سرباز رایان هیچ‌گاه از ریتم نمی‌افتد و همواره در طول فیلم ارتباط خود با مخاطب را حفظ می‌کند. این یک مزیت بسیار بزرگ برای فیلم است که مخاطب بدون این که پس‌زمینه داستانی از فیلم داشته باشد در همان 25 دقیقه ابتدایی با فیلم همراه شده و از آن لذت می‌برد. اما حقایق شگفت‌انگیزی در مورد این سکانس وجود دارد. این سکانس به تنهایی حدود 12 میلیون دلار خرج برداشته است چیزی حدود 144 میلیارد تومان یعنی تقریبا برابر با بودجه ساخت تمام فیلم‌های ایران بعد از انقلاب! در این سکانس از 1500 بازیگر استفاده شده و همچنین از 20 تا 30 نقض عضو واقعی برای به نمایش گذاشتن سربازهایی که در جنگ جهانی دوم دست و پای خود را از دست داده‌اند، استفاده شده است!
نجات سرباز رایان یک ایده کلیشه‌ای دارد. یک گروه که برای نجات جان هموطنشان عازم می‌شوند. این ایده در بسیاری از فیلم‌های جنگ مورد استفاده قرار گرفته است اما چیزی که فیلم اسپیلبرگ را خاص کرده در ابتدا کارگردانی او و سپس فیلمنامه فوق‌العاده‌اش است. فیلمنامه‌ای پر از دیالوگ‌های زیبا و فوق‌العاده با شخصیت‌پردازی عالی. برای نمونه یکی از این دیالوگ‌ها که متعلق به کاپیتان رنجر است:
هر نفر را که می‌‌کشم احساس می‌کنم که یک قدم از خانه‌ام دورتر می‌‌شوم.
در سینمای ما هم فیلم‌های بسیاری در مورد جنگ ساخته شده‌اند اما کدام فیلم را سراغ دارید که چنین کارگردانی و فیلمنامه فوق‌العاده‌ای داشته باشد؟ اگر آن همه بودجه‌ای که برای این فیلم‌ها صرف شده تنها برای ساخت یک فیلم عالی و درجه یک مانند فیلم نجات سرباز رایان خرج می‌شد، اکنون شاهد وضعیت بهتری بودیم. نجات سرباز رایان آن‌قدر فوق‌العاده است که مخاطب حتی اگر آمریکایی هم نباشد در انتهای فیلم اشکش در می‌آید و دلش برای سربازان آمریکایی و فداکاری آن‌ها می‌سوزد! اینجاست که قدرت سینما مشخص می‌شود.
یکی از نقطه ضعف‌هایی که این فیلم دارد نشان دادن سیاهی مطلق از نازی‌هاست. حتما می‌پرسید یعنی چه؟ برای مثال فیلم پیانیست رومن پولانسکی را بررسی می‌کنیم. فیلمی که کشتار دسته جمعی یهودیان را به شکلی وحشیانه و غیرانسانی به نمایش می‌گذارد. به طوری که مخاطب به این نتیجه می‌رسد که این کارها تنها از دستان یک هیولا به نام آلمان نازی بر می‌آید اما وقتی در انتهای فیلم با یک افسر آلمانی مواجه می‌شویم که به شخصیت اصلی فیلم یعنی ولادگ اشپیلمن کمک می‌کند به این نتیجه می‌رسیم که آن‌طور که فکر می‌کردیم هم نبوده و در آلمانی‌ها هم انسان و انسانیت وجود دارد! اما در نجات سرباز رایان قضیه کاملا برعکس است! جوخه نجات یک سرباز آلمانی را دستگیر می‌کند، این سرباز بسیار مظلوم به نظر می‌رسد و کلی هم التماس می‌کند تا او را نکشند. با وجود اصرار بقیه اعضا بر کشتن او فرمانده گروه با این کار مخالفت می‌کند. در نهایت این سرباز را آزاد می‌کنند تا برود. در پایان فیلم یکی از اعضای گروه دوباره با این سرباز روبه‌رو می‌شود. در شرایطی که انتظار می‌رود سرباز آلمانی به پاس رحمی که به او شده آسیبی به آن سرباز نرساند، او به وحشیانه‌ترین شکل ممکن چاقو را در قفسه سینه سرباز آمریکایی فرو می‌کند!
شاید شنیده باشید که کارلوس کیروش برای این که بازیکنانش در زمین بهتر بجنگند و بازی کنند این فیلم را قبل از بازی برای آن‌ها به نمایش گذاشت. شما هم اگر نیاز به چنین فیلم و انگیزه‌ای برای جنگیدن با سختی‌ها دارید حتما نجات سرباز رایان را ببینید و از آن لذت ببرید.
بدون دیدگاه